Friday, March 25, 2011

Προβληματίζει η πορτογαλική κρίση

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - nbellos@naftemporiki.gr

Εντονο προβληματισμό στα θεσμικά όργανα και στους ηγέτες της Ευρωζώνης έχει προκαλέσει η πολιτική κρίση στην Πορτογαλία, μετά την πτώση της κυβέρνησης Σόκρατες.
Ο κίνδυνος νέας αναταραχής στην Ευρωζώνη είναι πλέον ορατός, ενώ η νέα χθεσινή υποβάθμιση κατά δύο βαθμίδες της πιστοληπτικής ικανότητας της Πορτογαλίας, από τον οίκο Fitch, επιδεινώνει την κατάσταση.

Οπως ήταν φυσικό, οι εξελίξεις αυτές κυριάρχησαν στις εργασίες της πρώτης ημέρας της εαρινής Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, επισκιάζοντας τα άλλα θέματα και, κυρίως, το περιεχόμενο της συνολικής απάντησης της Ευρωζώνης στην κρίση δημόσιου χρέους.
Ο απερχόμενος πλέον πρωθυπουργός, Ζοζέ Σόκρατες, ήρθε χθες στις Βρυξέλλες, στη Σύνοδο Κορυφής, αλλά δεν ήταν σε θέση να απαντήσει στο καίριο ερώτημα εάν και πότε θα προσφύγει η χώρα του στο μηχανισμό διάσωσης.

Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αλλά και οι πρόεδροι θεσμικών οργάνων, όπως ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ, έχουν αρχίσει παρασκηνιακά τις συζητήσεις, θεωρώντας πολύ πιθανή την άμεση στήριξης της Πορτογαλίας από το μηχανισμό διάσωσης. Μάλιστα, ο κ. Γιούνκερ εκτιμά το ύψος των δανείων στα 75 δισ. ευρώ (Ε.Ε. - Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας - ΔΝΤ .

Η Γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, εκτός από τον κ. Σόκρατες, συναντήθηκε χθες και με τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Πορτογαλίας, Πέδρο Κοέλιο, που προκάλεσε και την πτώση της κυβέρνησης, διαφωνώντας με τα μέτρα λιτότητας. Οπως επισήμαιναν διπλωματικές πηγές, η κα Μέρκελ προέτρεψε και τους δύο να συμφωνήσουν στην ένταξη της χώρας στο μηχανισμό διάσωσης.

Είναι προφανές ότι εκείνο που ανησυχεί περισσότερο είναι ένα ντόμινο στην Ευρωζώνη, το οποίο θα μπορούσε να παρασύρει την Ισπανία και την Ιταλία, μια εξέλιξη που θα είχε δραματικές επιπτώσεις. Ηδη χθες η Moody's υποβάθμισε 30 ισπανικές τράπεζες.
Εκτός από την Πορτογαλία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν να επιλύσουν και την εκκρεμότητα με τα αιτήματα της Ιρλανδίας.

Το Δουβλίνο ζητεί τη μείωση του επιτοκίου δανεισμού, ενώ αρνείται να δώσει ως αντάλλαγμα τη δέσμευση πως θα προχωρήσει σε αύξηση του συντελεστή φορολογίας στα κέρδη των επιχειρήσεων. Μέχρι χθες το βράδυ, οι δύο πλευρές παρέμεναν στις θέσεις, ενώ εκτιμάται ότι οι προσπάθειες θα συνεχιστούν και σήμερα, δεύτερη και τελευταία μέρα των εργασιών της Συνόδου Κορυφής.

Συνολική απάντηση
Εκκρεμότητες που μπορεί να στείλουν αρνητικό μήνυμα στις αγορές υπάρχουν και στο θέμα των αλλαγών στον Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και στο Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που θα διαδεχθεί το Ταμείο, τον Ιούνιο του 2013.
Οι εκκρεμότητες δεν αφορούν την ουσία των αλλαγών αλλά τη διαδικασία, και οφείλονται σε εσωτερικές σκοπιμότητες στη Φινλανδία και τη Γερμανία.

Ειδικότερα, όλες οι χώρες της Ευρωζώνης συμφωνούν στην αύξηση των πόρων του προσωρινού Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στα 440 δισ. ευρώ, από 250 δισ. ευρώ που διαθέτει σήμερα.

Ολοι συμφωνούν επίσης στη διεύρυνση της λειτουργίας του Ταμείου, ώστε να μπορεί να αγοράζει κρατικά ομόλογα στην πρωτογενή αγορά, υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Ωστόσο, η φινλανδική κυβέρνηση, επικαλούμενη τις επικείμενες εκλογές στη χώρα, δεν θέλει να δεσμευθεί τώρα στην αύξηση της συνεισφοράς της στο Ταμείο, παραπέμποντας το θέμα στην επόμενη κυβέρνηση.
Αναφορικά με το μόνιμο Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης συμφώνησαν, τη Δευτέρα, σε όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με την προικοδότησή του και τη λειτουργία. Το ύψος των κεφαλαίων του θα ανέρχεται σε 700 δισ. ευρώ (80 δισ. ευρώ σε μετρητά και 620 δισ. ευρώ, κυρίως σε εγγυήσεις).

Θα μπορεί επίσης να παρεμβαίνει στην πρωτογενή αγορά ομολόγων, ενώ θα εμπλέκονται και οι ιδιώτες επενδυτές στις αναδιαρθρώσεις του δημόσιου χρέους μιας χώρας, είτε αυτές έχουν τη μορφή επιμήκυνσης της αποπληρωμής ή μείωση του αρχικού επιτοκίου είτε ακόμη και απομείωση του χρέους («κούρεμα»). Ωστόσο, η κα Μέρκελ ήρθε χθες στις Βρυξέλλες όχι για να αμφισβητήσει τα ποσά, την ευελιξία και τους άλλους όρους λειτουργίας του Ταμείου, αλλά να ζητήσει η συνεισφορά των χωρών να δοθεί σταδιακά σε 5 και όχι σε 3 χρόνια, όπως προέβλεπε η αρχική απόφαση.
Οι άλλες χώρες, αλλά και ο κ. Γιούνκερ διατυπώνουν επιφυλάξεις, προβάλλοντας τον κίνδυνο να χάσει ο μηχανισμός τη μέγιστη πιστοληπτική ικανότητα (ΑΑΑ) που θα του επιτρέπει να δανείζεται με το χαμηλότερο επιτόκιο.

Σήμερα θα διαφανεί εάν το θέμα μπορεί να διευθετηθεί ή εάν θα παραπεμφθεί για επίλυση στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης.

No comments: